Kompresja znana jest w leczeniu obrzęków, żylaków, coraz bardziej także w przypadkach neurologicznych i leczeniu blizn, jednak rosnące znaczenie zaczynają mieć również w sporcie. Ubrania kompresyjne można stosować zarówno w trakcie wysiłku jak i po nim, w obu tych przypadkach stosuje się trochę inne oddziaływania ucisku na nasz organizm.
Ubranie kompresyjne w głównej mierze oddziałuje na układ krążenia. Poprzez nadanie zewnętrznego ucisku zwężają się naczynia kapilarne, do skóry zaczyna docierać mniej krwi, a w konsekwencji tkanki głębokie takie jak mięśnie zostają lepiej ukrwione. Lepsze krążenie w mięśniach to nie tylko więcej tlenu i składników odżywczych, ale również lepsza eliminacja metabolitów takich jak kwas mlekowy. Wykorzystanie tego efektu ma najlepsze zastosowanie w sportach wymagających użycia maksymalnej siły w krótkich odcinkach czasu, np.: w skokach wzwyż czy sprincie.
Istotnym czynnikiem w przypadku wysiłku fizycznego jest propriocepcja, czyli zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała w przestrzeni. Ubranie kompresyjne oddziałuje na mechanoreceptory (receptory czuciowe odpowiadające za odbiór bodźców mechanicznych) w tkankach powierzchownych i wzmacnia sensoryczną informację, która przesyłana jest do mózgu. W dostępnych publikacjach wykazano, że lepsza propriocepcja pozawala na lepszą kontrolę kierunku i użycia siły w ruchu, zaobserwowano także przyspieszenie ruchu kończyn, co jest istotne np. w zwodach biegowych czy tenisie ziemnym.
Podczas treningu jakim jest np. bieg, każdorazowo trenujący uderza stopami o podłoże, podłoże jednocześnie oddziałuje na stopę i w ten sposób część energii wraca do mięśni wprawiając je w drżenie. Opisany mechanizm nazywany jest oscylacją mięśni. Oscylacja ta nie jest pożądana, ponieważ w ten sposób dochodzi do większej ilości mikro urazów. Kompresja częściowo redukuje efekt oscylacji tym samym zmienia się wydatek energetyczny, a dalej skutkuje to opóźnionym zmęczeniem mięśni i ich mniejszymi uszkodzeniami.
W przypadku sportów wytrzymałościowych badaniom poddawano takie elementy jak saturacja, ciśnienie parcjalne tlenu, submaksymalny pobór tlenowy czy wskaźnik wyczerpania mięśni. Pomimo braku zmian w parametrach oddechowych czy sercowych wyczerpanie było mniejsze u osób stosujących kompresję. Nie można jednocześnie wykluczyć efektu placebo występującego najprawdopodobniej podczas badania, gdyż trudny jest on do zbadania w przypadku odzieży kompresyjnej. Można stwierdzić natomiast, że także w przypadku sportów wytrzymałościowych możemy poprawić swoje wyniki, tylko nie umiemy jeszcze określić czy są one na drodze lepszej percepcji czy intuicji dotyczącej oczekiwanych wyników.
Z fizjologii wysiłku wynika, że w momencie kiedy tylko on ustaje nasz organizm zaczyna naprawiać powstałe podczas wysiłku uszkodzenia w tkankach. Jednym z objawów jest powysiłkowy obrzęk limfatyczny, który często powoduje odczucia bólowe. Ubranie kompresyjne poprawia odpływ chłonki, a wpływając również na krążenie krwi wspomaga usuwanie metabolitów. Zmniejsza również odczucie bólu oddziałując na układ nerwowy. Poprzez redukcję krążenia krwi w skórze, więcej krwi przepływa do mięśni a tym samym ich temperatura jest wyższa co również sprzyja procesom naprawczym mięśni.
W publikacjach na których się opieramy stwierdzają, że istotną sprawą jest osiągnięcie odpowiedniego stopnia ucisku ubrania kompresyjnego. Obecnie w ofercie sportowych ubrań kompresyjnych możemy znaleźć wiele gotowych rozwiązań, które nie zawszę się sprawdzają. Jedyną pewną szansą na uzyskanie ucisku na poziomie dostosowanym do potrzeb sportowca jest uszycie produktu na miarę. Firma Lymed opracowała z ogromną starannością serię produktów wykonywanych indywidualnie, które można modyfikować tak, aby najlepiej dostosować je do klienta. Dodatkowe informacje na temat dostępnych rozwiązań znajdziecie w katalogu.
Zapraszamy do kontaktu.
Dodatkowo poniżej można znaleźć informacje odnośnie fachowej literatury z której czerpiemy wiedzę.
Miłego czytania.
Paula Wejchert – właściciel firmy Garmed
Literatura:
- Born, B. Sperlich, H. Holmberg „Bringing light into the dark: effects of compression clothing on performance and recovery” International journal of sports physiology and performance, 2013
Braid A. MacRae et al. 2011. Compression garments and exercise Garment considerations physiology and performance. Arbeitsphysiologie 09/2011;112(5):1783-95
- Atkins, W.K. Lam, A. T. Scanlan, C. M. Beaven, M. Driller „Lower-body compression garments worn following exercise improves perceived recovery but not subsequent performance in basketball athletes” Journal of Sports Sciences 2020 May;38(9):961-969
- A. Engel, H.C. Holmberg, B. Sperlich „Is There Evidence that Runners can Benefit from Wearing Compression Clothing?” Sports Medicine 2016 Dec;46(12):1939-1952
- H. K. Montoye, A. A. Mithen, H. L. Westra, S. S. Besteman, B. C. Rider „The Effect of Compression Socks on Maximal Exercise Performance and Recovery in Insufficiently Active Adults” Internationl Journal of Exercise Science 2021 Aug 1;14(7):1036-1051
- C. W. Lee, S. Sheridan, A. Ali, D. Sutanto, S. H. S. Wong „Wearing compression tights post-exercise enhances recovery hemodynamics and subsequent cycling performance” European Journal of Applied Physiology 2021 Jul;121(7):2091-2100
- Ravier , R. Bouzigon, S. Beliard, N. Tordi, F. Grappe „Benefits of Compression Garments Worn During Handball-Specific Circuit on Short-Term Fatigue in Professional Players” Journal of Strength and Conditionioning Reaserch 2018
- Ashby, M. Lewis, R. Sanchis‑Sanchis, C. Sunderland L. A. Barrett, J. G. Morris – „Customised pressure profiles of made‑to‑measure sports compression garments” Vol.:(0123456789)Sports Engineering (2021) 24:12,
- Troynikova, W. Wardiningsiha, A. Koptugb, C. Watsona, L. Oggianoc „Influence of material properties and garment composition on pressure generated by sport compression garments” Procedia Engineering 60 ( 2013 ) 157 – 162
- Ashby, M. Lewis, R. Sanchis-Sanchis, C. Sunderland, L. A. Barrett, J. G. Morris „Customised pressure profiles of made-to-measure sports compression garments” Sports Engineering volume 24, Article number: 12 (2021)
- MacRae, R. Laing, H. Partsch „General Considerations for Compression Garments in Sports: Applied Pressures and Body Coverage”2016 Computer Science